Żywienie młodego, rosnącego organizmu nie jest takie proste. Często bowiem stosujemy produkty, których działanie wzajemnie się znosi, a niekiedy ich połączenie jest wprost niepożądane i szkodliwe. Jako właściciele i opiekunowie małego psa, powinniśmy posiadać wiedzę co powinna zawierać jego dieta. Co w żywieniu psów rosnących jest niezbędne, co możemy pominąć, a czego bezwzględnie należy unikać.
Okres wzrostu jest jednocześnie czasem intensywnego różnicowania się tkanek. To specyficzny moment życia każdego organizmu. W tym czasie przemiany metaboliczne są nastawione przede wszystkim na syntezę białek niezbędnych do budowy komórek i tkanek. Żywienie szczeniaka jest więc jednym z ważniejszych zadań stojących przed jego właścicielem. Ponieważ od zastosowania właściwej diety, zależy prawidłowy rozwój zwierzęcia i całe jego dalsze życie. Składniki diety muszą być w tym okresie dobrze zbilansowane i podawane w postaci umożliwiającej ich jak najlepsze wchłanianie.
Żywienie psów rosnących, podstawowe zasady
- Zapotrzebowanie na aminokwasy musi być pokrywane głównie z wysokogatunkowego mięsa i podrobów. Białka pochodzenia roślinnego powinny być ograniczane.
- Wolne kwasy tłuszczowe są bardzo dobrze przyswajalne z olejów roślinnych. Więc powinny się znaleźć w posiłku rosnącego psiaka. W tłuszczu zwierzęcym występują one w połączeniach z glicerolem w postaci trójglicerydów, które są trudno strawne i ciężko przyswajalne.
- Węglowodany (czyli cukry) powinny być psom dostarczane w formie złożonej. Cukry proste, powodują zbyt szybkie uwalnianie się energii i procesy fermentacyjne w przewodzie pokarmowym rosnącego psa. Należy więc w karmie stosować raczej makaron pełnoziarnisty niż wykonany z mąki białej oraz raczej płatki jęczmienne niż kaszę mannę.
- Podobnie jak psom dorosłym i szczeniakom nie można podawać pewnych produktów. Więcej przeczytasz w artykule „20 produktów anty, czyli czego nie powinien jeść pies„. Musimy także pilnować, by rosnący i wiecznie wszystkiego ciekawy młody psiak nie dorwał się do jakichś trujących roślin. Wszystko o roślinach trujących znajdziesz w artykule „Czy psy mogą zatruć się roślinami? Jakie rośliny są trujące dla psów?”. Należy również zabezpieczyć wszelkie środki chemiczne, dostępne w domu. Właściwie każdy z nich jest dla psa szkodliwy, a nawet trujący. W szczególności proszki do prania, wybielacze, środki usuwające kamień i rdzę, preparaty do udrażniania rur itp.
Właściwy skład pełnowartościowej karmy oraz diety dla psów rosnących
Pełnowartościowa karma dla szczeniąt i psów rosnących musi zawierać: odpowiednie komponenty:
- energetyczne (np. tłuszcz roślinny z dodatkiem zwierzęcego, ryż, płatki jęczmienne lub makaron pełnoziarnisty),
- białkowe (dobrej jakości mięso, podroby, ryby, jaja, twaróg),
- dodatki witaminowe i mineralne (dozowane w dobrze zbilansowanych ilościach, by nie wywołać efektów przedawkowania).
Niezbędny jest też oczywiście stały dostęp do wody, bez względu na to, jaką dietą piesek jest żywiony.
Bardzo istotne są witaminy zwłaszcza witaminy A, B, D i E. Oraz minerały, a wśród nich zwłaszcza wapń i fosfor, które wpływają na prawidłowy rozwój układu kostnego. Pomiędzy 4-6 miesiącem życia, szczeniakowi zaczynają wyrzynać się zęby stałe, dlatego w tym czasie trzeba dostarczać organizmowi większą ilość wapnia. Zresztą przez cały czas wzrostu wapń jest niezbędny, jako budulec szkieletu. W drugiej kolejności bardzo ważne są też cynk i miedź. Konieczne jest ponadto dostarczenie maluchowi właściwej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz wielu innych, także ważnych soli mineralnych, witamin itp.
Szczeniaka można karmić jedzeniem przygotowywanym własnoręcznie, czyli tzw. sposobem domowym. Można także karmić go karmami gotowymi. Wśród których mamy karmy suche granulowane oraz mokre (np. puszkowe, w saszetkach, w sztucznym flaku). Można też stosować odpowiednio dedykowane diety specjalne, takie jak chociażby słynna i modna obecnie dieta BARF. Niekiedy niezbędne są też diety specjalistyczne weterynaryjne, stosowane dla zwierząt chorych, z biegunkami, alergików, z obciążeniami dietetycznymi itp. W tym przypadku, stosowną dietę ustala lekarz weterynarii, przygotowując ją indywidualnie dla danego osobnika.
W celu doboru odpowiedniej diety najlepiej skonsultować się z lekarzem weterynarii. Szczególnie jeśli nasz młody psiak przejawia oznaki alergii lub jakichś poważniejszych chorób. Jeśli wszystko jest w porządku, to najbezpieczniejszym sposobem żywienia od lat pozostają karmy gotowe. Dedykowane do wieku i masy naszego psa. Są idealnie zbilansowane i zawierają odpowiednie do wieku składniki pokarmowe. Należy jedynie pamiętać, by pilnować terminu zmiany rodzaju karmy na kolejny, stosownie do wzrostu i rozwoju psiaka. Ważnym jest ponadto, by szczególnie w przypadku szczeniąt i młodych, rosnących psów nie kupować karm tanich i wątpliwej jakości. Na takiej pseudooszczędności ucierpi nasz pupil!
Właściwa dobowa ilość posiłków/karmień
Musimy pamiętać, że ilość posiłków podawanych psu w ciągu dnia zależy od jego wieku i wielkości. W zależności od wieku rosnące psy karmimy w następujący sposób:
- szczenię w wieku 6-12 tygodni – karmimy 5-4 razy dziennie;
- szczenię w wieku 3-6 miesięcy – karmimy 3 razy dziennie;
- młodego psa w wieku 7-12 miesięcy – karmimy 2 razy dziennie;
- psa po ukończeniu 1 roku – karmimy 1-2 razy dziennie (zimą częściej i obficiej energetycznie).
Inaczej karmi się psy ras małych, a inaczej psy ras średnich i dużych. W przypadku dorosłych psów dużej lub średniej wielkości, zwykle wystarcza podawać im jeden posiłek dziennie (najlepiej późnym popołudniem lub wieczorem). Psy małe i miniaturowe, z powodu szybszej przemiany materii powinny otrzymywać 2 posiłki dziennie.
Podobna zasada dotyczy też szczeniąt i psów młodych. Szczenięta ras małych i miniaturowych mają wysoki metabolizm i to zarówno w czasie spoczynku, jak i podczas ruchu. Oznacza to, że szybko trawią zjadany pokarm. Przy czym ich zapotrzebowanie na energię w stosunku do masy ciała, może być nawet o 60% większe, niż w przypadku psów dużych rozmiarów. Małe i miniaturowe pieski powinny być więc karmione 4-6 razy dziennie.
Ponadto, szczenięta ras małych i miniaturowych osiągają swoją dorosłą masę ciała już w wieku 6-9 miesiącu. Podczas gdy psy duże dojrzewają dopiero po upływie 18-24 miesięcy. Pokarm dla szczeniąt ras dużych powinien się więc składać w ok. 38% z białka wysokiej jakości (z mięsa). Natomiast pożywienie szczeniąt ras małych, powinno zawierać tylko ok. 30% takiego białka. Jeśli dieta zarówno dużych, jak i małych rosnących psów będzie zawierała zbyt mało białka. To ich wzrost zostanie opóźniony, organizm ulegnie osłabieniu, spadnie też ich ogólnoustrojowa odporność na choroby.
Przekarmianie lub niedożywienie
Należy dbać, by nie przekarmiać rosnących psów. Trzeba pamiętać, że psy bez względu na wiek, różnią się między sobą apetytem. Dlatego też niektóre szczenięta mają tendencję do nadmiernego objadania się, co w efekcie może powodować u nich nadwagę, a potem otyłość. Tymczasem szczeniak do chwili ukończenia pierwszego roku życia, powinien być bardzo szczupły. Rozwijający się wtedy układ kostny, nie jest obciążany przez nadmierną wagę. Zaniedbanie tych kwestii już w fazie wzrostu szczeniaka może doprowadzić do przedwczesnej otyłości i późniejszych problemów ze stawami. Dzieje się tak zwłaszcza u ras predysponowanych do dysplazji.
Czasem jest jednak odwrotnie i pies nie chce jeść. Jeśli po odstawieniu z mleka matki okazuje się, że szczeniak niechętnie je i zostawia karmę poza miską. Nie należy zachęcać go do jedzenia, podając mu karmę z ręki czy karmić go łyżeczką lub innymi, preferowanymi przez niego smakołykami. Taki sposób podawania mu jedzenia wprowadza bowiem złe nawyki żywieniowe. Uczy to pupila, że wolno mu bezkarnie wybrzydzać, gdyż wtedy zawsze dostanie coś lepszego.
Najlepiej więc w przypadku odmowy jedzenia postępować tak, by szczenię nie zjadło wtedy posiłku przez kolejne ok. 30 minut. Trzeba więc po prostu zabrać mu miskę z jedzeniem i podać ją ponownie dopiero za jakiś czas lub wręcz przy następnej porze karmienia. Dzięki tej metodzie wykształcimy u psiaka właściwe nawyki żywieniowe. Szczenię szybko nauczy się, że istnieją stałe i ściśle określone pory posiłków. To dobra metoda, tym bardziej że organizm psa uwielbia stałość czynności w ciągu doby i nie lubi zmian.
Można też podawać psu małe przekąski pomiędzy posiłkami, co wzmocni naszą więź z nim i jednocześnie dostarczy mu dodatkową radość. Trzeba jednak pamiętać, by nie przesadzać z ilością dodatkowych przysmaków oraz uwzględnić je w posiłkach głównych (ilość kalorii na dobę), poprzez odpowiednie, adekwatne ich zmniejszenie. Dzięki temu rosnący piesek będzie w dobrej kondycji i jednocześnie bez nadwagi, czy otyłości.
Podsumowanie
Mówi się powszechnie, że organizm żywy jest tym, co je. To popularny truizm, który jednak zawiera w sobie naprawdę bardzo dużo prawdy! Niestety nasze zwierzaki są jednak często żywione źle, a właściciele nie łączą potem wynikających z tego chorób i dolegliwości, ze stosowaną dietą. To niestety bardzo duży błąd! Największe problemy żywieniowe są związane z nieumiejętnym bilansowaniem składników pokarmowych w przypadku stosowania tradycyjnych diet domowych.
Często dokonana zmiana sposobu odżywiania pomaga pozbyć się popularnych problemów, takich jak matowa sierść, niedobory witamin, problemy z przewodem pokarmowym. Nie zawsze jednak możliwe jest pozbycie się poważniejszych dolegliwości i niezbędna jest pomoc weterynaryjna. Tymczasem, prawidłowe żywienie psów rosnących pomaga zachować pupila w zdrowiu i dobrej kondycji na całe lata. Może też uchronić go przed wieloma nawet poważnymi schorzeniami (np. chorobami nerek, niedokrwistością, alergiami pokarmowymi, cukrzycą). Zwierzaki niestety nie mają samodzielnej możliwości wyboru najbardziej wartościowego pokarmu z naszego stołu. Często kuszą je szkodliwe dla nich zapachy przypraw i dodatków zapachowych, oraz zbyt słonych dla nich i nafaszerowanych konserwantami wędlin. Pamiętajmy więc, że to wyłącznie my jesteśmy odpowiedzialni za odpowiednie skomponowanie diety swojego psa. Nasze psiaki muszą więc być karmione pożywieniem zdrowym dla nich i dostosowanym do ich indywidualnych potrzeb, niezależnie od tego, czy stosujemy karmę gotową, czy taki posiłek przygotowujemy własnoręcznie w domu!