Czy słonie naprawdę boją się myszy?

Od dawna krążą legendy o tym, jak to wielkie słonie boją się zwykłych myszy. Czy jednak jest to prawdą? Czy słonie naprawdę boją się myszy? Sprawdźmy jak jest naprawdę!

Teorie, jakoby słonie bały się małych myszy, gdyż skubią im one nogi i wspinają się po nich, jak po pniach drzew – nie są prawdziwe. Nie ma dowodów na poparcie żadnej z tych niekiedy nawet bardzo dziwacznych tez. A jak jest faktycznie?

Historia mitu o rzekomym strachu słoni przed myszami.

Mit ten sięga wieków starożytnych. Grecy opowiadali sobie bajki o myszy, która weszła po nogach i wsiadła na tułów słonia, przez co doprowadziła go do szału. Niektórzy naukowcy twierdzą, że jako pierwszy opisał to Pliniusz Starszy w 77 roku n.e. Oczywiście mit ten krążył później przez wieki wśród ludzi. W 1600 r. pewien irlandzki lekarz Allen Moulin próbował dowiedzieć się, dlaczego tak duże zwierzę jak słoń, może drżeć na widok tak małego gryzonia, jakim jest zwykła mysz. W swych dociekaniach Moulin ostatecznie uznał, że ponieważ słonie nie mają w gardle tzw. nagłośni, którą tworzy klapka chrząstki przykrywająca otwór do tchawicy w czasie odruchu połykania, więc te wielkie stwory mogą po prostu bać się, że mała mysz wczołga się niepostrzeżenie przez trąbę do ich gardła, zaczopuje je tułowiem i udusi w ten sposób słonia. Takie tłumaczenie wydawało się Moulinowi rozsądne dlatego, że we śnie słonie kładą się z trąbą blisko ziemi, a mysz może słoniową trąbę łatwo pomylić z otworem do norki w której zamieszkuje.

Moulin był do tego całkiem poważnym naukowcem. Uzyskał nawet tytuł doktora na Uniwersytecie w Manchesterze i teorie swoją opisał w książce. Oczywiście dzisiaj wiemy już jednak, że coś takiego nie jest w ogóle możliwe, mało tego, ponieważ jest to przecież nawet zupełnie absurdalne. A tchawica słoni ma jednak swoje anatomiczne zabezpieczenia przed niepowołanym wnikaniem tam przedmiotów obcych – np. poprzez obecność mięsistej okładziny wewnątrz tchawicy. W razie czego słoń może też łatwo po prostu dmuchać i pozbyć się w ten sposób nieproszonego gościa.

Obecne teorie naukowe na temat strachu słoni przed myszami.

Obecnie nie neguje się tego, że słonie w ogóle mogą się myszy bać. Jednak nie jest to strach przed myszami jako takimi. Uważa się, że jest bardziej prawdopodobne, iż słonie mające przecież stosunkowo słaby wzrok, po prostu w obecności myszy stają się zaskoczone i przez to zaniepokojone, a czasem nawet wystraszone. Nie oznacza to również, że reagować tak może każdy słoń, a jedynie osobniki niedoświadczone, bardziej płochliwe i nerwowe. W naturze wszystko, co nagle zaczyna biegać blisko słonia zaczyna go stresować i płoszyć. Takim drażniącym elementem wcale nie musi być mysz, ponieważ równie mocno słonia przestraszą i zirytują np. psy, koty, węże i każde inne zwierzę, które zacznie w jego pobliżu robić gwałtowne ruchy. Będzie tak szczególnie wtedy, jeśli stanie się to w pobliżu nóg słonia. W taki sposób zwierzęta te można po prostu skutecznie przestraszyć.

W 2006 r. naukowcy przeprowadzili badanie z udziałem wyszkolonych słoni w Ringling Bros i Barnum & Bailey Circus. Zwierzętom zaprezentowano na wybiegu myszy i okazało się, że słonie tylko spojrzały na małe zwierzątka i wyglądały na wyraźnie znudzone. Żaden z nich nie wydawał się przejmować ich obecnością. Myszy jednak nie biegały dziko wokół słoniowych nóg, były zwierzętom tylko pokazane z bliskiej odległości. Wynika jednak z tego, że słonie nie boją się samych myszy, a zaskakują je tylko ich szybkie, szaleńcze ruchy. Słonie nie są w tym szczególne, ponieważ reaguje tak większość zwierząt.