Kolejny rok mruczka w twojej rodzinie, a on już nie taki jak dawniej. Nie bawi się tyle co kiedyś, jeszcze częściej śpi, bywa mniej aktywny, a na jego futrze zauważyć można pojedyncze siwe włosy. Twój kot staje się kocim seniorem.  

Koty starzeją się bardzo różnie. Sam proces starzenia jest powolny, zaczyna się bezobjawowo. Proces ten  uzależniony jest od wielu czynników, z których najważniejsze znaczenie ma genetyka oraz choroby towarzyszące. U każdego kota tempo procesu starzenia się oraz wiek, w którym objawy zaczną być widoczne  jest cechą osobniczą. Dlatego wiele starszych kotów wciąż lubi bawić się jak młode kocię, a inny kot w tym samym wieku potrzebuje znacznie więcej odpoczynku i opieki ze strony właściciela.


Zmiany fizjologiczne zachodzące podczas procesu starzenia się 

Wraz z upływającymi latami życia, osłabieniu ulegają mechanizmy przeciwutleniające w organizmie kota. Wzrastająca liczba wolnych rodników prowadzi do stresu oksydacyjnego, który uszkadza struktury komórkowe. Uszkodzenia te prowadzą do procesu starzenia, problemów sercowo-naczyniowych czy spadku odporności. Spadek odporności, oznacza większe ryzyko infekcji zarówno na tle bakteryjnym, wirusowym i grzybicznym. Poza mniejszą odpornością koty stają się mniej aktywne fizycznie i mniej zainteresowane zabawą, potrzebują za to jeszcze więcej snu. Na zmniejszoną aktywność wpływają problemy ze stawami i wiążące się z tym trudności z wskakiwaniem na wyższe powierzchnie.

Mruczki w starszym wieku mogą szybciej się męczyć i niekiedy doskwierać im może duszność oraz kaszel. W starszym wieku dochodzi również do osłabienia zmysłu węchu i smaku, co z kolei może wpłynąć na zmniejszony apetyt. Mniejsze pobranie karmy wraz z pogorszeniem zdolności trawiennych, w tym gorszą przyswajalnością składników pokarmowych (objawiającą się częstszymi biegunkami lub zaparciami i wymiotami) wpływają na spadek masy ciała. Zmniejsza się również masa mięśniowa. Dochodzi do osłabienia mięśni i spadku ich napięcia. Włókna mięśniowe zastępowane są przez tkankę tłuszczową, która ulega zwłóknieniu. Zmiany także zachodzą w skórze. Staje się ona mniej elastyczna, a ilość oraz skład filmu skórnego ulega zmniejszeniu. Pogarsza się funkcjonowanie gruczołów łojowych, co prowadzi do przesuszenia skóry i sierści. Kot z wiekiem często mniej dba o futerko. Zauważalne staje się wtedy zmatowienie, skołtunienie i wypadanie sierści.


Najczęstsze schorzenia i choroby u kotów w starszym wieku:

Zaburzenia poznawcze

Photo by Kerri Lee Smith on Foter.com / CC BY-NC-SA

Najczęstszymi objawami zaburzeń funkcji poznawczych u starszych kotów są:

  • Zaburzenia rytmu snu i czuwania.  Sen głęboki staje się coraz rzadszy. Kot poświęca więcej czasu na sen niż wcześniej, ale często są to płytkie drzemki. 
  • Pogorszenie zdolności do nauki i zapamiętywania
  • Dezorientacja
  • Zaspakajanie potrzeb fizjologicznych poza kuwetą, znaczenie terenu, oddawanie moczu w nietypowych miejscach. Mogą wystąpić problemy z defekacją – przewlekłe biegunki lub zaparcia.
  •  Zmiany psychiczne lub behawioralne, takie jak np. rozdrażnienie, zgorzkniałość, agresja, niepokój lub  nadmierna, przesadna pieszczotliwość. Zdarza się także u wielu kotów nieprawidłowa wokalizacja (np. głośne miauczenie w nocy). 

Osłabione zmysły

Wraz z wiekiem, osłabieniu ulegają kocie zmysły. Pogarszać się może węch i smak, a zewnętrznym tego objawem będzie zmiana dotycząca pobierania pokarmu. Pojawiają się problemy z widzeniem.  Do najczęstszych kocich chorób związanych z tym zmysłem należą: zaćma, jaskra i odwarstwienie siatkówki. Oczy stają się zmętniałe lub zabielone, zauważyć wtedy można rozszerzone źrenice i to, że kot wpada na różne obiekty i wszelkie przemeblowania sprawiają mu trudność w poruszaniu się po domu. Niektóre problemy ze wzrokiem da się podleczyć przy pomocy leków lub zabiegiem chirurgicznym, jednak nie zawsze jest to możliwe. Mając kota z problemami z widzeniem nie należy zmieniać ustawienia miseczki, legowiska, kuwety i mebli będących w ich pobliżu.  Innym nieuniknionym elementem starzenia się jest pogorszenie zmysłu słuchu. Na postępujące pogorszenie słuchu nie można zaradzić. Z takim kotem, możemy komunikować się nie werbalnie. Nie możemy też pozwolić, by wychodził bez naszej kontroli na zewnątrz. 


Spadek odporności

Photo by Stratman² – (monitoring Joey’s health) on Foter.com / CC BY-NC-ND

Osłabieniu ulega także układ odpornościowy. Spadek ten związany jest w dużej mierze  z osłabieniem mechanizmów przeciwutleniających zachodzących w organizmie. Konsekwencją osłabionej reakcji immunologicznej jest częstsze zapadanie na różnego rodzaju infekcje, rozwój nowotworów itp.

Problemy stomatologiczne 

Photo by Lisa Zins on Foter.com / CC BY

Najczęściej problemy w jamie ustnej zauważamy dopiero kiedy nasz koci łakomczuch zaczyna jeść mniej i grymasi przy miseczce. Kot przez stan zapalny w jamie ustnej ma problemy z gryzieniem, chore zęby i podrażnione dziąsła powodują ból przy jedzeniu. Kamień nazębny narasta przez lata, zwłaszcza jeśli nie czyścimy naszemu kotu zębów. Gdy kamień nazębny jest już duży, jedyną możliwością pozbycia się go, to mechanicznie usunięcie go pod narkozą w gabinecie weterynaryjnym. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Należy sprawdzać czy na kocich zębach nie pojawia się żółty osad i czy kotu nie pachnie brzydko z pyszczka. Również należy pamiętać, że jedzenie suchej karmy przez kota nie czyści zębów! Jedynym zapobieganiem odkładania się osadu i tworzeniu płytki nazębnej jest regularne czyszczenie zębów kota. Można to robić za pomocą specjalnych szczoteczek lub nakładek na palce w połączeniu z pastami do higieny jamy ustnej dla kota. Naturalnym „czyścikiem” zębów jest poprzerastane, ścięgniste mięso surowe. Zachowanie higieny zębów i dziąseł jest ważnym elementem dbania o zdrowie kota. 


Choroba zwyrodnieniowa stawów

Kot rentgen

Pierwszymi objawami, świadczącymi o problemach zwyrodnieniowych stawów, które może zauważyć właściciel to, jak kot nie chce już wchodzić ani schodzić po schodach ma problemy z wskakiwaniem na meble, chód wydaje się „sztywny” po przebudzeniu, a kot intensywnie liże swoje kończyny. Warto wtedy wspomagać kota przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Pamiętaj, że muszą to być leki wydane przez lekarza weterynarii po wcześniejszym zbadaniu zwierzęcia. Ludzkie leki przeciwbólowe są śmiertelnie niebezpieczne dla kotów! 

Niewydolność narządów 

Photo by Kerri Lee Smith on Foter.com / CC BY-NC-SA

Najczęściej spotykanym problemem u kotów jest niewydolność nerek. Wiąże się ona z wiekiem i pogorszoną zdolnością nerek do filtracji.  Tylko regularne badania krwi i kontrolne USG pomogą zwiększyć prawdopodobieństwo wykrycia choroby na wczesnym etapie. Niewydolność nerek jest nieuleczalna, ale wczesne zdiagnozowanie i odpowiednia opieka (podawanie leków, prawidłowe żywienie z obniżonym poziomem fosforu) pozwolą przedłużyć życie kota, a przede wszystkim poprawić komfort jego życia.

Inną dość często diagnozowaną chorobą u kocich seniorów jest zapalenie trzustki. Do objawów należą: brak apetytu, wymioty, biegunka lub zatwardzenia (są to objawy, które również spotykane są u kotów geriatrycznych bez zapalenia trzustki). Ale pojawia się też silna apatia i widoczna bolesność jamy brzusznej. 

Do konsekwencji zaburzeń apetytu, a przede wszystkim braku pobierania pokarmu jest stłuszczenie wątroby. Do innych chorób tego narządu, które mogą dotyczyć też pacjenta geriatrycznego to zapalenie wątroby i dróg żółciowych. Niestety zaburzenia ze strony funkcjonowania wątroby również związane mogą być z występowaniem chorób nowotworowych. 


Odwodnienie

Koty w naturze wodę pobierają głównie z pożywienia. Przez to też  nie mają zbytnio wykształconego uczucia pragnienia i piją sporadycznie. Gorsze nawodnienie kota spowodowane karmieniem tylko suchą karmą oraz większa utrata wody z organizmu  u seniora, przez częstsze oddawanie moczu i przewlekłe biegunki w konsekwencji doprowadzić mogą do odwodnienia. Żeby temu zapobiec, należy dbać o odpowiednie nawodnienie kota, podając mu wilgotne pożywienie. Można dodatkowo polewać małą ilością ciepłej wody karmy mokre.

Nadwaga lub niedowaga

Przyczyną nadwagi u kotów jest większa ilość spożywanych kalorii w porównaniu z ich spalaniem. Wpływa na to  spadek aktywności fizycznej, dostępność pokarmu ad libitum lub przekarmianie zwierzęcia, podawanie przekąsek między posiłkami,  podawanie ludzkiego jedzenia, predyspozycja rasowa, zabieg sterylizacji/kastracji, choroby towarzyszące (takie jak cukrzyca, stany zwyrodnieniowe stawów). Każdy dodatkowy kilogram u kota odpowiada około 16 kg nadwagi u człowieka.

Nie zawsze u seniorów występuje problem z nadmierną masą ciała. Nierzadko zdarza się, że z powodu gorszego pobrania karmy, powodowanego mniejszym apetytem, gorszym węchem i smakiem, stanem zapalnym w jamie ustnej i chorobami towarzyszącymi, dochodzi do spadku masy ciała. Zredukowaniu dodatkowo może ulec przyswajalność składników odżywczych, co również wpłynie na pogorszenie  kondycji. 


Cukrzyca

Zwierzętom z nadmierną masą ciała może towarzyszyć też  cukrzyca, która pojawia się zazwyczaj w starszym wieku. Wykrycie cukrzycy na wczesnym etapie i szybkie wdrążenie leczenia podnosi komfort życia kota zmniejszając jej niekorzystne konsekwencje dla organizmu. Objawy cukrzycy są podobne jak innych schorzeń, dlatego by uniknąć przegapienia początków choroby zaleca się regularne badania krwi. 

Nadczynność tarczycy

Głównie występuje  u kotów powyżej 10 roku życia. Dochodzi do nadmiernej produkcji hormonów tarczycy, towarzyszy temu przyśpieszone tempo metabolizmu. U kota zauważyć można zmożony apetyt, ale połączony z utratą masy ciała. Zdarza się również zwiększone pragnienie. Koty mogą stać się nadpobudliwe i nerwowe. Podobnie jak przy innych chorobach wystąpić mogą wymioty oraz biegunka. Pogarsza się jakość sierści, okrywa włosowa staje się splątana i matowa. Do innych objawów zaliczyć można nadciśnienie, szmery sercowe i przyśpieszoną akcję serca. Jeśli jest  wykryta na wczesnym etapie i leczona, kot może wrócić do swojego naturalnego stylu życia i zachowania. Natomiast nieleczona może spowodować uszkodzenie wewnętrznych narządów, co wpływa na skrócenie długości życia kota. 


 Choroby nowotworowe 

Photo by Kerri Lee Smith on Foter.com / CC BY-NC-SA

 Wraz z wiekiem zwiększa się ryzyko zachorowalności na różnego rodzaju nowotwory. Rodzajów jest wiele, od łagodnych, które nie zagrażają życiu po złośliwe. Na szczęście bardzo wiele nowotworów wykrytych jak najwcześniej jest uleczalnych.  Do objawów jakie powinny zaniepokoić właściciela zwierzęcia należą: wszelkie zmiany skórne, deformacje lub nie gojące się owrzodzenia, zgrubienia pod skórne. Zmiany w zachowaniu kota – apatia, niechęć do chodzenia, brak apetytu, problemy żołądkowo-jelitowe, nie gojące się rany, problemy z oddychaniem, problemy z oddawaniem moczu i kału. Każdy niepokojący symptom  powinien być skontrolowany podczas wizyty w gabinecie weterynaryjnym.

Problemy kardiologiczne i krążeniowo-oddechowe

W starszym wieku u kota zauważalna staje się osłabiona rezerwa płuc. Objawem tego są przyśpieszone oddechy po nawet krótkim wysiłku. Innym problem jest nadciśnienie tętnicze, które może być następstwem niewydolności nerek, nadczynności tarczycy albo pojawia się samoczynnie. Nadciśnienie szczególnie niebezpieczne jest dla innych narządów – nerek, serca, mózgu i oczów kota. Do problemów z sercem u kociego seniora zalicza się także kardiomiopatie przerostową, która objawia się szybszym zmęczeniem, dusznościami i oddychaniem z otwartą jamą ustną, problemami z poruszaniem-  niedowłady kończyn spowodowane skrzepami w dużych naczyniach krwionośnych.

Bardzo istotne są częstsze wizyty w gabinecie weterynaryjnym. Regularne wizyty kontrolne lub profilaktyczne, gdzie będzie sprawdzona masa ciała, stan uzębienia, badania krwi, moczu i kału, przeglądowe USG i zabiegi profilaktyczne. Bardzo ważna jest także odpowiednia opieka nad kocim seniorem, która sprzyja wydłużeniu i poprawie komfortu życia mruczka. 

Bibliografia:

  • Godfrey, D.R.2005. Osteoarthritis in cats: a retrospective radiological study. The Journal of small Animal Practice 46,no.9(september):425-9.
  • Hardie,Elizabeth M. Simon C Roe, and Fonda R Martin. 2002. Radiographic evidence of degenerative joint disease in geriatric cats: 100 cases (1994-1997).
  • Laflamme DP. Hannah SS. Increased dietary proteinpromotes fat loss and reduces loss of lean body mass during weight loss in cats. Intern J appl Res VetMed 2005;3:62-68.
  • Lulich J et al., Feline renal failure: Questions answers. 1992. 

1 KOMENTARZ

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj