Jeż europejski (łac. Erinaceus europaeus) to gatunek ssaków łożyskowych należących do rodziny jeżowate (Erinaceidae) i rzędu jeżokształtne (Erinaceomorpha). Jeż europejski występuje w klimacie umiarkowanym w całej Europie (na terenie od zachodniej Europy po zachodnią Polskę, Skandynawię i północno-zachodni obszar europejskiej części Rosji). Rzadko można go też spotkać w terenach na północ od 60 N. Gatunek ten celowo i z powodzeniem introdukowano też na podobnych klimatycznie ziemiach Nowej Zelandii.


Jeż europejski – siedlisko

jeż - w naturalnym środowisku

Jeż zachodnioeuropejski żyje w różnych środowiskach, w tym w lasach, na łąkach i nieużytkach, ale często także w sztucznych siedliskach, jak sady, winnice, ogrody, parki i pola uprawne, obrzeża terenów zabudowanych. Jeże wykorzystują też pryzmy kompostowe, kopce liści i słomy, stare zwalone i puste w środku pnie, płytkie jamy, czy inne podobne kryjówki do przezimowania. Jeż robi sobie w tych miejscach wygodnie i ciepłe legowisko (hibernatorium).

Jeż europejski – budowa i wygląd

jeż w naturalnym środowisku

Jeż europejski dorasta do 30 cm długości ciała (długość głowy i tułowia – do 35 cm) i ma kształt owalny, przykulony. Wiele osób nie zdaje sobie przez to sprawy, że zwierzątko to ma on również ogon, który wynosi ok. 4-5 cm. Na grzbiecie i bokach ciała każdego osobnika tego gatunku wyrasta ok. 6000 do 7000 brązowo-białych kolców (kolce są prążkowane przemiennie), każdy o długości 2-3 cm. Kolców nie ma jedynie na łapkach i na spodniej stronie ich ciała. Te charakterystyczne kolce nie są trujące ani zbyt długie, mogą jednak mocno pokłóć potencjalnego agresora. W rzeczywistości kolce te są grubymi, pustymi w środku przekształconymi w ten sposób włosami, które służą jako doskonała obrona przed drapieżnikami. Jeż dodatkowo zwija się jeszcze w tym monecie w ciasną kulkę, na zewnątrz wystawiając z każdej strony wyłącznie same kolce (zwijanie się w kulę umożliwia im obecność silnego podskórnego mięśnia okrężnego). U młodych jeżyków w pierwszych dniach po urodzeniu kolce są miękkie, białe i ukryte pod skórą. Potem z wiekiem twardnieją i ciemnieją. Jeże z Europy Zachodniej mają ponadto brzuch pokryty brązowymi włosami, a jeże z Europy Wschodniej – białymi. Średnia waga dorosłego jeża europejskiego wynosi ok. 400 g. Jednak na jesieni, gdy zwierzątka te objedzą się i nabiorą tłuszczu zapasowego na zimę, ich masa ciała może wzrosnąć nawet ok. 1900g do 2 kg. Dzieje się tak dlatego, że jeże muszą gromadzić wystarczającą ilość tłuszczu, aby umożliwić sobie przez to bezproblemowa hibernację, czyli sen zimowy podczas mroźnych miesięcy. Bez tego nie przetrwały by zimy, bo ich naturalne jedzenie jest wtedy niemal niedostępne. W wydłużonym pysku jeże mają ostre zęby, którymi radzą sobie nie tylko z owadami i dżdżownicami, ale też zagryzaniem i konsumpcją węży. Ich oczy są małe i wypukłe, a stożkowaty pysk jest zakończony zawsze wilgotnym nosem (narząd dotyku i węchu).


Jeż europejski – zachowanie i odżywianie

jeż dokarmianie

Jeż zwykle hibernuje od listopada i budzi się ponownie w marcu lub kwietniu. Terminy te mogą jednak nieco się różnić zależnie od wieku i wagi pojedynczego osobnika. Pogoda ma również wpływ na długość hibernacji, dlatego przy ciepłej zimie niektóre osobniki mogą się budzić kilka razy w tym czasie. W okresie wegetacyjnym (od wiosny po zimę), jeże są aktywne w nocy. Mogą wtedy podróżować w poszukiwaniu pożywienia nawet do 2 km. Jeże to wszystkożercy, a także oportunistyczni myśliwi, żywią się szeroką gamą owadów, takich jak chrząszcze i gąsienice, a także dżdżownicami i ślimakami oraz różnymi jagodami, owocami, bulwami i korzonkami.

Jeż europejski – zagrożenia i ochrona

jeż wystraszony

Jeże padają łupem lisów i borsuków. Borsuki potrafią swoimi długimi pazurami rozprostować zwiniętego w formie kuli obronnej jeża, by dostać się do jego niczym niezabezpieczonego brzucha. Zagrożenia ze strony ludzi są jednak niestety największą przyczyną problemów jeży z przeżyciem. Z naszej strony zagrażają im przede wszystkim zatrute pestycydami rośliny i pokarm zwierzęcy, samochody masowo zabijające je na drogach, zabudowywanie i zaśmiecanie ich siedlisk, czy tez grodzenie i zapory stawiane na szlakach ich wędrówek. Jeże są obecnie w załączniku III do Konwencji berneńskiej (Konwencja o ochronie europejskiej fauny i flory oraz siedlisk przyrodniczych) oraz w polskie ustawie o ochronie zwierząt, jako gatunek zagrożony i pod całkowita ochroną. Znajdowanych dzikich jeży nie wolno brać do domu, chyba, ze zostały np. potracone przez samochód i wyraźnie potrzebują pomocy. Trzeba je wtedy jak najszybciej zawieźć do weterynarza lub innych miejsc, gdzie pomaga się jeżom np. do Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Polsce: http://toz.szczecin.pl/jeze/

Jak dokarmiać jeże i opiekować się nimi, można przeczytać tu https://www.zwierzosfera.pl/jeze-pigmejskie-w-hodowli-domowej/

1 KOMENTARZ

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj